Wat is een postnataal doula?

Het vierde trimester

We zijn allemaal bekend met de drie verschillende trimesters die zich aandienen doorheen de zwangerschap. Het eerste trimester is hetgeen wat meestal het snelst passeert. Wanneer we ontdekken dat we zwanger zijn, zijn er al enkele weken voorbij in dit eerste trimester. In dit prille begin wordt ons kleine kindje gevormd op celniveau. In het tweede trimester groeit ons kleine volop, en met dat kleintje groeit onze buik mee. In het derde trimester kunnen we echt gaan verlangen, om ons kindje te ontmoeten buiten de buik. 

Na deze drie trimsters wordt het baby'tje geboren, maar eigenlijk is het nog niet 'af'. Dat kleine mini kindje is best wel nog hulpeloos. Daarom wordt er tegenwoordig meer en meer gesproken over het vierde trimester, de periode die start vanaf je kindje uit de buik is. Om verder goed te kunnen ontwikkelen buiten te buik, heeft ons baby'tje hetzelfde nodig als dat het maandenlang in de buik kreeg: geborgenheid, voeding, warmte, veiligheid. Om dit ten volle te kunnen bieden, wordt aangeraden pasgeboren baby'tjes zo dicht mogelijk bij ons te dragen. Niet alleen onze pasgeboren baby's moeten tijdens deze periode gedragen worden, ook onze pasgeboren mama's mogen we niet vergeten en moeten we dragen.

Kraamperiode in verschillende culturen

In verschillende culturen is het traditioneel ingebakken dat na de geboorte een mama een tijd rust moet nemen, samen met haar baby'tje. Vaak varieert dit tussen de 21 en 40 dagen. De ondersteuning die dan spontaan op gang komt wanneer de mama bevallen is, wordt gegeven door de vrouwen in de dichte omgeving mama, schoonmama, tantes, nichtjes,... noem maar op. De hele gemeenschap wordt opgetrommeld om mama door haar kraamperiode te dragen. Tijdens deze 'Golden Month' worden alle beslommeringen uit mama's handen genomen, zonder ze daar om hoeft te vragen. Het huishouden, de zorg voor andere kindjes, koken,... Mama hoeft enkel te denken aan haar herstel en de hechting met haar baby'tje. Naast de praktische taken die deze vrouwen invullen, is de aanwezigheid van vrouwen in de kraamperiode zeer krachtig. Deze vrouwen masseren mama, verzorgen haar en eren haar in de nieuwe rol die zij op zal nemen. Dit draagt bij aan een gedragen gevoel van de pasgeboren mama. In sommige culturen wordt geloofd dat als mama in deze eerste paar weken geen rust neemt, haar lichaam niet voldoende kan herstellen en bepaalde ziektes die later tot uiting komen, de kans krijgen om zich in het lichaam vast te zetten.

In Mexico wordt de kraamtijd traditioneel afgesloten met 'closing the bones'. De mama wordt gemasseerd, neemt een kruidenbad en wordt nadien gewikkeld in rebozo's om het lichaam te sluiten. Dit ritueel is fysiek en mentaal ondersteunend. Wanneer de doeken losgemaakt worden, is deze vrouw klaar om de nieuwe rol als moeder op zich te nemen.

Postnataal doula vs kraamhulp

In België bestaat er reguliere kraamhulp. Deze kraamhulp wordt aangeboden door verschillende organisaties en je krijgt hier meestal ook een tussenkomst van de mutualiteit. Hoe een kraamhulp haar taken invult, is wat persoonsafhankelijk. Er wordt steeds gezegd dat de hoofdtaken van een kraamhulp geen huishoudelijke taken mogen zijn. Toch komt het in de praktijk hier wel vaak op neer.

Het grote verschil is dat je via reguliere kraamhulp vaak twee keer per week enkele uren hulp krijgt, en het ook niet zeker is dat je telkens dezelfde kraamhulp over de vloer krijgt. Dat kan best verwarrend (en vermoeiend) zijn. Elke kraamhulp heeft zijn eigen aanpak, maar vaak wordt er verwacht dat je als mama de taken uitdeelt. 

Een postpartum doula is één en dezelfde persoon, die jou zal ondersteunen in jouw kraamperiode. Op voorhand zullen de taken afgesproken worden, maar ze gaat tevens proactief tewerk. Het is niet de bedoeling dat jij jou als mama als het ware een vreemde voelt in je eigen huis. Ze zorgt voor rust en ruimte in huis, zodat het gezin zijn nieuwe balans kan ontdekken en dichter tot elkaar kan komen.

Wat kan een postnataal doula voor mij betekenen?

Wat een postnataal doula voor jou kan betekenen, is zeer individueel. In de laatste weken van de zwangerschap, kijken we samen welke taken jullie graag opgenomen zien. 

Een postnataal doula biedt ook nog bepaalde extra diensten aan. Bij een bellybind wordt een katoenen doek van meer dan 10 meter om de onderbuik gespannen, vanaf het bekken tot aan het borstbeen. Dit buikbinden draagt bij tot het fysiek herstel van de mama. De buikspieren worden bij elkaar gebracht en de organen komen terug op hun oorspronkelijke plaats. Het buikbinden heeft ook een effect op het mentale welzijn van de mama. Ze voelt zicht letterlijk omringd waardoor ze zich minder kwetsbaar voelen, en ervaren ook een minder 'leeg' gevoel in hun buik.

Een postnataal doula kan mama en haar partner leren babydragen. Zodat ze hun kindje heerlijke dichtbij kunnen houden. Niet enkel in de kraamperiode, maar ook zeker nadien. Een yonisteam (of vaginaal stoombad) kan dan weer voor het perfecte zenmomentje zorgen, met fysieke en mentale heling als bonus.

Ook het sluitingsritueel (closing the bones) kan gebeuren om de kraamperiode ritueel af te sluiten.